In het provinciaal Tolhuis[1] loopt nog tot 8 december een tentoonstelling over de West-Vlaamse kapelletjes die Valentin Degrande per gemeente heeft geïnventariseerd en opgenomen in een naslagwerk dat zeven volumes[2] omvat.
In het Tolhuis is de tentoonstellingsruimte eerder beperkt. Bovendien kan je niet verwachten dat één of ander van de zo talrijke kapelletjes uit West-Vlaanderen hier werd terug opgebouwd. Rijst dan de vraag hoe dergelijke tentoonstelling op te vatten en in te delen? De organisatoren kozen duidelijk voor een fotografische voorstelling van de meest in het oog springende kapelletjes. Veel meer keuze hadden ze ook niet. Maar hoe het fotografisch materiaal en de panelen klasseren?
Je kunt erover uren babbelen maar geen enkel klassement is perfect. We nemen aan dat de presentatie die de Provincie heeft gekozen wel terdege zal overwogen zijn. Zelf zouden we geen valabel alternatief kunnen voorstellen:
- Oorsprong en mythologie van de kapelletjes
- Classificeren naar bouwvormen
- Kapelletjes met hun volkse benaming
- Naamgeving volgens toponymie
- Classificatie naar eigenschapen van O.-L.-Vrouw
- Motivatie bij het bouwen van een kapel
- Oorlog en devotie
- “Dienen” bij kapelletjes
- Merkwaardige genezingen
- Kapellen en hun mooiste legenden
- Historische kapellen met een rijke geschiedenis
- Bewaren van dit religieus erfgoed, ook een taak van de overheid
Opvallend is toch de oorsprong en de benaming van een aantal kapelletjes: Kapel van burenruzie, Keunekapel (konijnenplaag), Watervriezenkapel in Ruislede (tegen de waterachtige melk), Bomkapelletje (Koolskamp), enz.
Het blijkt ook dat recentelijk nog nieuwe devoties ontstonden: een aantal kapellen werden na WO I en zelfs nog na WO II opgericht, uit dank dat de bevolking voor één of ander oorlogseuvel werd gespaard. Nog in 1983 bouwden dankbare ouders uit Booitshoeke een kapel voor de genezing van hun zoon na een zwaar ongeval met een gekantelde tractor. Hij en zijn vriend, die op de tractor zaten, waren enkele maanden later opnieuw aan het werk op de ouderlijke hoeve!
Geachte heer, mevrouw,
Wij zijn zeer geinteresseerd in het werk van dhr. Valentin Degrande. Het is alweer enige jaren geleden dat u een tentoonstelling over zijn werk organiseerde, maar wij vragen ons af of er misschien nog een catalogus beschikbaar is. Weet u ook waar wij zijn boeken over de kapelletjes kunnen kopen of inzien?
Bij voorbaat dank. Met vriendelijke groet,
Nadet Somers
Geachte
Met de organisatie van de tentoonstelling had ik niets te maken. IK maakte wel een verslag voor mijn weblog. Over de cataloog kan ik u geen info geven. Hou er rekening mee dat de provincie ondertussen haar “culturele” rol verloren heeft. Ik weet dus niet of ze die cataloog nog bezit of doorgegeven aan een andere instantie.
Vriendelijke groeten
Siagrius