Na het MAS heeft Antwerpen weerom een mooi museum erbij. Als locatie hiervoor werd  een vroegere vertrekloods van de Rijnkaai gekozen en omgetoverd tot een prachtige museumruimte. Het gelijkvloerse niveau werd zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat bewaard. Daar kregen de  nutsvoorzieningen een plaats: onthaal, museumwinkel en cafetaria.

De Red Star Line was gedurende zo’n 60 jaar actief, meer bepaald van ca 1870 tot net voor de Tweede Wereldoorlog. De opeenvolgende generaties schepen – waarvan de kleinschalige modellen zijn uitgestald– vervoerden ongeveer twee miljoen emigranten naar de Verenigde Staten en Canada. Dat waren uiteraard niet allemaal Belgen. Het merendeel bestond uit Oost-Europese uitwijkelingen en Joden.

Enkele namen van passagiers – samen met hun getuigenis – vindt men   op de eerste verdieping, bij de ingang van het museum. De meest bekende passagier van de Red Star Line was ongetwijfeld Albert Einstein die na zijn vertrek uit nazi-Duitsland, tot twee maal toe gebruik maakte van de diensten van deze rederij. In dezelfde tentoonstellingsruimte staan originele reiskoffers en ander reismateriaal. Er hangen een paar schilderijen die de emigrantenstroom voorstellen. We zien er ook uitvergrote stadszichten van het Antwerpen van toen want de stad speelde een essentiële rol in heel het Red Star-verhaal. Die twee miljoen emiranten zijn allemaal met pak en zak door Antwerpen getrokken, van het Centraal Station naar de kaaien, en een aantal zijn er ook gebleven, o.a. Joodse emigranten uit het Oosten van ons continent die door eigen organisaties in Antwerpen werden opgevangen en ook een plaats kregen in de lokale Joodse gemeenschap die ze numeriek hebben versterkt.

We vervolgen het bezoek en komen via een fictieve loopbrug terecht op onze boot naar de Nieuwe Wereld. Het leven aan boord van zo’n passagiersschip komt nu uitvoerig aan bod. We zien er de luxe cabines, het eigen drukwerk van de Line, de ontspanningsmogelijkheden voor de passagiers van eerste klas: orkest, danszaal, zwembad, enz.

Toch gaat er ook veel aandacht naar de passagiers van 3de klas en de triestige omstandigheden waarin zij, helemaal beneden in het schip, de overtocht meemaakten. Hier geen gezellig ingericht restaurant om knusjes te tafelen met officieren van het schip, wel lange tafels, met veel minder luxueus vaatwerk. Het water dat de 3de klas kreeg, bleek ook ondrinkbaar en enkel goed om er zich mee te wassen. Ook blijft men hier even stil staan bij de medische en hygiënische controle, o.a. op luizen, waaraan de lagere klasse voor haar vertrek onderworpen was. Deze categorie van passagiers was verplicht gedurende een heel uur onder de douche te staan terwijl de kleren en reiskoffers werden gedesinfecteerd. Niet zonder reden, want zoals we seffens zullen zien wanneer we van onze fictieve boot ontschepen, in New York wachtte hen, naast een strenge administratieve controle, een even of nog strenger geneeskundig onderzoek. Pas als ze zonder gevaar waren voor de gezondheid van de Amerikanen en geen epidemieën naar de nieuwe wereld meebrachten, mochten ze hun kansen wagen in de States.

Bij het buitenkomen van het museum, kan je ook digitaal de passagierslijsten van de Red Star Line raadplegen en kijken of er ooit een familielid met één of ander schip van de lijn een nieuw leven is gaan opbouwen aan de andere kant van de oceaan.

Vandaag is het de gewoonte om originele locaties in te richten als museumruimte. Meestal slaagt men erin om via de nodige verbouwingen een aangename en functionele ruimte te creëren, voorzien van modern comfort en hedendaags digitaal en audiovisueel materiaal. Dat is hier ook zeker het geval. Mensen met een beperking beschikken over een lift en kunnen in alle ruimten terecht. Ook aan brandveiligheid werd voldoende aandacht besteed. Ondergronds is er een toiletruimte en staan er lokkers ter beschikking.

Om praktisch redenen wordt aangeraden om via de website te reserveren en te betalen. Zo vermijdt men lange wachttijden, niet alleen in vakantieperiodes maar ook tijdens het schooljaar.

Heel wat scholen hebben ondertussen het Red Star Line-museum ontdekt als bestemming voor school- en studiereizen. Vandaag biedt Antwerpen heel wat meer dan het klassiek bezoek aan de Zoo zoals we vijftig jaar geleden zelf hebben meegemaakt.